Koncert orkiestrowy: Prokofiew — 1

O wydarzeniu

Pomimo bycia wirtuozem fortepianu, nawet Prokofiew miałby trudności z wykonaniem wszystkich pięciu swoich koncertów fortepianowych w ciągu trzech dni. Jednak rosyjsko‐niemiecki pianista Igor Levit będzie starał się tego dokonać za sterami Budapest Festival Orchestra. Oprócz innego koncertu każdego wieczoru, w programie znajdą się również różne symfonie, dzięki czemu publiczność podczas trzech występów będzie mogła cieszyć się dodatkowymi dwiema symfoniami, uwerturą i dwiema suitami, wszystkie z twórczości tego samego kompozytora. Niesamowite przedsięwzięcie rozpocznie się od pierwszego i ostatniego koncertu fortepianowego Prokofiewa oraz jego V Symfonii. Utwory, które pozostawiły krytyków w niepewności, zostały w rzeczywistości stworzone po części, aby umożliwić kompozytorowi popisanie się swoimi umiejętnościami technicznymi, ale także o wiele więcej niż tylko wirtuozeria: charakteryzują się jakością, głębią i warstwowością. Podobnie jak wykonania Levita, według krytyków.

"To będzie mój pierwszy raz, kiedy zagram z orkiestrą", napisał Prokofiew w związku z premierą swojego Koncertu fortepianowego nr 1 w 1912 roku. Utwór, o którym kompozytor powiedział, że jest jego "pierwszą mniej lub bardziej dojrzałą kompozycją", jest pełen wirtuozowskich sekcji. Zadedykowany został Aleksandrowi Czerepninowi, któremu Prokofiew miał podziękować za znajomość klasycznych kompozytorów. Jednoczęściowy utwór, który można podzielić na trzy części, rozpoczyna się strzelistymi romantycznymi melodiami, które szybko ustępują miejsca zabawnemu światu szybkich staccato. Następnie następuje senna, niemal melancholijna wolna część z nutą jazzu, zanim zygzak pościgu zasygnalizuje zbliżający się finał.

"Nie zamierzałem, aby był zbyt trudny, ale okazał się dość złożony, jak większość moich prac w tym okresie". Prokofiew tak mówił o swoim ostatnim koncercie fortepianowym, który pierwotnie miał nosić tytuł Muzyka na fortepian i orkiestrę. Pierwsze pomysły kompozytora obracały się wokół krzyżujących się melodii ścigających się po klawiaturze i akordów goniących się nawzajem. Ostateczny utwór, ukończony w 1932 roku, okazał się pięcioczęściowym wyzwaniem przepełnionym melodiami. Energiczna uwertura, złagodzona liryczną melodią klarnetu, ustępuje miejsca groteskowemu marszowi z glissandami. Po zapierającej dech w piersiach głównej toccacie, charakteryzującej się szalonym tempem, następuje głęboka i liryczna wolna część utworu, zawierająca napiętą część środkową, a utwór zamyka finał, który jest jednocześnie groźny, zabawny, eteryczny i żywy.

Wraz ze zbliżającym się końcem II wojny światowej reżim ZSRR był przekonany o swoim zwycięstwie i oczekiwał, że artyści będą podzielać jego optymizm. Choć w oficjalnym oświadczeniu kompozytor twierdził, że jego V Symfonia, skomponowana w ciągu zaledwie jednego miesiąca w 1944 roku, miała być "hymnem na cześć potężnych mocy (człowieka)", jest ona pełna muzycznych cytatów, które sugerują co innego. Uwypuklając instrumenty dęte, scherzo w makabrycznym stylu następujące po umiarkowanie szybkiej części otwierającej zawiera motywy z Kopciuszka, podczas gdy senna część wolna cytuje nostalgiczny styl Romea i Julii. Utwór kończy się ikonicznym finałem, zmierzającym ku zwycięstwu, ale ostatecznie tonącym w maniakalnym szaleństwie.