Haydn‐Mozart — 1

Over het evenement

Voeg je bij Gábor Takács‐Nagy voor de volgende aflevering van de Haydn‐Mozart serie met symfonieën en concerti van de twee grote Weense componisten. Solist Dávid Bereczky op hoorn.

De volgende aflevering in Gábor Takács‐Nagy's Haydn‐Mozart serie is hier! Gelukkig voor ons is het symfonische oeuvre van de twee grote Weense klassieke componisten overvloedig genoeg om de dirigent geïnspireerd te houden. De "fantastische positieve levensenergie en vitaliteit" maken de kunst van de twee componisten onuitputtelijk en de dirigent ziet hun muziek zelfs als een spirituele remedie. Het concert wordt afgesloten met de eerste Parijse symfonie van Haydn, die voor hem de deur opende naar internationaal succes, en een van de hoogtepunten uit Mozarts symfonische productie, de "grote" Symfonie nr. 40 in G mineur. Tussendoor horen we Mozarts (jacht)hoornconcert met solist Dávid Bereczky. De musicus maakt sinds 2001 deel uit van het Boedapest Festivalorkest en heeft als solist al veel stukken op zijn naam staan.

In 1785 kreeg Haydn de opdracht om zes symfonieën te componeren voor de pas opgerichte concertvereniging Concert de la Loge Olympique in Parijs. De heropleving van de Franse muziekscène was ideaal voor de componist: hij kon eindelijk op een grotere schaal denken dan wat hem aan het hof van graaf Esterházy was toegestaan. Symfonie nr. 87 was de eerste van de zes symfonieën die zijn volwassen periode inluidde. In plaats van een langzame inleiding, zet het openingsdeel meteen de jubelende stemming van het stuk neer. In het dromerige adagio staan de fluit, fagot en hobo centraal. De laatste speelt ook een solo in het speelse en intieme trio van het pittige menuet. Het stuk eindigt met een fantasierijke, onvermoeibaar energieke, vreugdevolle finale.

Mozarts vriend uit Salzburg, Joseph Leutgeb verhuisde in 1777 naar Wenen. Toen Mozart zich vier jaar later bij de virtuoze hoornist voegde, werd zijn eerste Weense compositie aan Leutgeb opgedragen. In de jaren die volgden schreef Mozart vier hoornconcerten en een kwartet voor zijn vriend. Hij vermaakte (of irriteerde) Leutgeb met allerlei aantekeningen en opmerkingen. Zo schreef hij het manuscript van Hoornconcert nr. 4 in vier verschillende kleuren inkt, misschien als code voor de dynamiek. Het stuk is officieel geschreven voor "jachthoorn", wat verwijst naar de natuurlijke hoorn die in die tijd werd gebruikt, maar de virtuoze passages dagen zelfs spelers met moderne instrumenten uit. In het eerste en derde deel ligt de uitdaging in de chromatische klanken en de versieringen, terwijl in de melodieuze romance de lyrische toon een bron van moeilijkheden — en verrukking is.

Amper twee jaar later, in de zomer van 1788, componeerde Mozart zijn laatste drie symfonieën. De symfonieën Es groot, de "grote" G klein en de "Jupiter" lijken samen een samenhangend geheel te vormen, waarin de speelse ouverture en de majestueuze finale met elkaar verbonden zijn door een dramatische passage: een zeldzaam stuk in mineur voor de componist. Het stuk dat voor Schumann "Griekse lichtheid" uitstraalde, wordt vandaag de dag met een tragische toon ervaren. In plaats van een luide roep om aandacht, begint het openingsdeel met een rustig gevoel van opwinding en onrust. De voortdurende ondervraging leidt uiteindelijk tot een afgrond die doet denken aan Don Giovanni. Na de zuchten van het enigszins troostende langzame deel volgt een levendig menuet, gevolgd door een finale die weerklinkt met wilde blazers: soms griezelig, maar uiteindelijk stralend.